Medio mei vorig jaar publiceerde het Centrum Internationale Kinderontvoeringen cijfers over 2017: in dat jaar werden er 288 ontvoerde kinderen bij het centrum gemeld. Een jaar eerder waren dat er nog 251. De meeste kinderen werden ontvoerd naar Polen en Duitsland, in 70 procent van de zaken was de ontvoerder een vrouw. Dat percentage is te verklaren door het hoge aantal Poolse arbeidsmigranten in ons land. Kinderen worden in Nederland geboren en in geval van een echtscheiding gaat één van de ouders, meestal de moeder, regelmatig terug naar Polen.

De kinderombudsman Margrite Kalverboer stelt naar aanleiding van deze cijfers in mei 2018 dat een kind bij kinderontvoering soms dubbel slachtoffer is: ,,Als een kind na een ontvoering een paar jaar bij de ene ouder woont en het moet dan, door een rechterlijke uitspraak, weer terug naar de andere ouder, wordt het weer uit een dan vertrouwde omgeving weggehaald”.

Als een kind ‘ontvoerd’ is door een van de beide ouders, zou zo snel mogelijk beslist moeten worden bij welke ouder het kind blijft wonen. Dat is ook het doel van de wijze waarop in Nederland kinderontvoeringen worden behandeld, de zogenaamde teruggeleidingsverzoeken. Een korte procedure bij de rechtbank Den Haag, met een duidelijk stappenplan en een duidelijk tijdspad. Inclusief hoger beroep duurt de gemiddelde procedure maximaal veertien weken.

Hoe anders is dat in Polen. Polen is sinds 1992 aangesloten bij het Haags Kinderontvoeringsverdrag (HKOV). Het HKOV beoogt ervoor te zorgen dat een kind (tot 16 jaar) terugkeert naar het land waar het kind zijn gewone verblijfsplaats had, wanneer dat kind door een van de ouders (meenemende ouder) zonder toestemming van andere ouder (achtergebleven ouder) is meegenomen naar een ander land. Het HKOV omvat duidelijke en eenduidige internationale afspraken over de aanpak van internationale kinderontvoering.

Desondanks is de ervaring dat kinderen die door een ouder ontvoerd worden vanuit Nederland naar Polen niet snel terugkeren en soms ook helemaal niet.

De kinderen van mijn cliënt (vader) zijn met moeder in de kerstvakantie van 2016 naar Polen gegaan, om de kerst met familie door te brengen. Vader heeft zich kort daarna bij het gezin in Polen gevoegd, vanwege zijn werk kon hij niet twee weken in Polen verblijven. Moeder geeft aldaar te kennen dat zij in Polen zal blijven met de kinderen, zij wil niet terug naar Nederland. Vader geeft aan dat hij het hier niet mee eens is. Hij moet vanwege zijn werk terug naar Nederland en vertrekt, in de hoop dat moeder en de kinderen snel zullen volgen. Moeder weigert en vader start een procedure tot teruggeleiding in Polen. Deze procedure loopt ruim twee jaar later nog steeds. De kinderen zijn inmiddels gewend in Polen en de kans dat zij ooit nog terug keren wordt met de dag kleiner. Vader zet de strijd voort en hoopt, waarschijnlijk tevergeefs, dat de Poolse rechters het HKOV nog eens goed willen bestuderen.

mr. Nelleke Boelhouwer
Gerritse Poelman Advocaten Tilburg

boelhouwer@gpadvocaten.nl